Na czym polega trend oceniania kobiet w Polsce, czyli women shaming?

Mamy tu do czynienia z pełnym wachlarzem zachowań. 60% przypadków krytyki to złośliwe uwagi, a 51% przybiera postać dobrych rad, przy czym 50% jest formułowanych jako porównania (ja w twoim wieku…). Jawna krytyka w obecności innych osób to 42% przypadków oceniania kobiet, a wyśmiewanie i żarty to 33% sposobów na przekazywanie kobietom uwag przez otoczenie. – Krytyka może być przekazywana „pod przykrywką”, w pozornie subtelnej formie pełnych troski rad czy pouczeń, albo niewinnych z pozoru porównań. Biorąc jednak pod uwagę, że jest ona głównie przekazywana przez bliskie osoby, jest tym bardziej bolesna. Zarazem trudniej się do niej bezpośrednio odnieść czy stanowczo na nią zareagować, ponieważ to przecież „tylko dobre rady” i ostra reakcja od razu będzie uznana za agresję lub typowo „kobiecą” histerię – podkreślają autorki badania.

Otoczenie, jak się okazuje, nie ma oporów przed dzieleniem się z kobietami swoimi opiniami na ich temat – aż 81% krytyki jest przekazywanej w bezpośrednim kontakcie, twarzą w twarz, a 33% w przestrzeni publicznej (w metrze, tramwaju czy w sklepie). Media społecznościowe to również pole walki – 29% ogółu respondentek wskazuje swoje kanały społecznościowe jako miejsce przekazywania im krytycznych uwag przez otoczenie, przy czym częściej dotyczy to najmłodszych kobiet (43% badanych w wieku 18-24 lat), zapewne ze względu na stosunkowo największą ilość czasu, jaką spędzają online.

Kobiety są przyzwyczajone do bycia ocenianymi, co nie oznacza, że codzienna krytyka nie jest dla nich formą opresji. Radzą sobie z nią różnie. 61% deklaruje, że radzą sobie z tym same, ale aż 59% podkreśla, że taka krytyka demotywuje je i wpływa na nie negatywnie i obniża ich nastrój. Bardzo istotnym jest fakt, że ponad połowa, czyli 56% badanych kobiet zaczyna wątpić w siebie pod wpływem krytycznych uwag, a 50% staje się wobec samych siebie bardziej krytyczna. Wsparcia u innych w takich sytuacjach szuka tylko 24% badanych kobiet. Jakie płyną z tego wnioski? Krytykowanie kobiet stało się niebezpieczną normą, ocenianie, czy dana kobieta „ułożyła sobie życie” lub „wróciła do formy” są często na porządku dziennym wielu rozmów. Powszechne przyzwolenie na ocenianie kobiet i przekazywanie im swoich opinii na temat ich życia, kariery czy wyglądu wpływa w znaczący i negatywny sposób na ogromną część społeczeństwa, jaką stanowią krytykowane kobiety. To proces do odwrócenia, jednak nie uda się to bez edukacji i wypracowania nowych norm zachowań.